Stap eens in andermans schoenen

Door Mirte en Lies

De Chiro is er voor iedereen, maar toch is dat voor heel wat kinderen niet zo vanzelfsprekend. Op weg naar de Chiro kan je – letterlijk en figuurlijk – obstakels tegenkomen. Sommige kinderen haken daardoor zelfs helemaal af. Het is nuttig om met de leidingsploeg eens stil te staan bij de obstakels die misschien in de weg liggen van sommige kinderen in de buurt. Wat houdt hen tegen om samen met de anderen te kunnen genieten van een fijne Chiromiddag? Stap in hun schoenen en ontdek wat jullie kunnen doen om een inclusievere Chirogroep te worden!

Leven in armoede

In Vlaanderen leeft een op de vijf kinderen in armoede. De kans is dus redelijk groot dat er in jouw Chirogroep kinderen zijn die het thuis financieel niet zo makkelijk hebben. Voor sommige ouders is het bijvoorbeeld niet vanzelfsprekend om elke week een euro mee te geven voor een vieruurtje of vijf euro neer te leggen om te gaan schaatsen. En dan zijn er ook nog de onzichtbare kosten: op weekend heeft iedereen een veldbedje en een slaapzak nodig, om te gaan zwemmen een zwembroek. Ook die uitgaven zijn niet voor alle ouders vanzelfsprekend.

Wil je jouw werking betaalbaar houden voor iedereen maar weet je niet goed hoe te beginnen? Speel het Chiropoly-spel met je leidingsploeg! Je kan het uitlenen bij de commissie Diversiteit. Als je graag financiële steun wil om kampeermateriaal of reservekleding aan te kopen om uit te lenen aan leden of leiding, kan je een aanvraag doen bij het Chiro Voor Chiro-fonds. Dankzij bijdragen van Chirogroepen met een stevige financiële pot kan Chiro Voor Chiro andere groepen helpen om alles betaalbaar te houden.

Leven met een beperking

Sluit je ogen en beeld je in: het is weekend, je wordt wakker, klaar om naar de Chiro te gaan maar ... het blijft pikdonker. Hoe kleed jij je aan? Hoe ga je naar de Chiro? Zal jij een goeie tikker zijn tijdens het openingsspel? En op bivak, zou dat lukken? Een bril of lenzen zijn voor veel kinderen en jongeren de normaalste zaak van de wereld. Maar als zelfs een bril of lenzen je zicht niet kunnen verbeteren, dan spreken we van een visuele handicap. Sommige kinderen zien heel weinig, andere zijn dan weer blind.

Heb je leden met een visuele of andere beperking? Probeer je als leidingsploeg eens een uur in hun schoenen te verplaatsen. Doe een blinddoek aan of gebruik een rolstoel en speel een spel mee, begeef je naar de juiste plekken en vind je vrienden terug. Allemaal niet zo simpel! Enkele belangrijke tips om het je leden met een beperking makkelijker te maken: beschrijf regelmatig de omgeving en wat er gebeurt, raak de persoon zachtjes aan als je hen wil aanspreken, geef alles in het lokaal een vaste plaats en bespreek vooral zelf met hen hoe ze graag begeleid worden.

Leven met ASS

Autismespectrumstoornis of ASS heeft vele gezichten. Het is niet voor niets een spectrum. Er zijn verschillende vormen, effecten en niveaus van aanwezigheid. Pas als je iemand met ASS beter leert kennen, gaan er een aantal dingen opvallen. Zo zullen de communicatie en interactie een stukje anders lopen dan bij de meeste kinderen en hebben kinderen met ASS het moeilijk met veranderingen. Ook overgevoeligheid voor prikkels is een kenmerk dat vaak voorkomt.

Om de Chirozondag zo aangenaam mogelijk te laten verlopen voor leden met ASS kan je deze zes tips gebruiken:

• Zorg voor structuur en voorspelbaarheid: plan alles duidelijk op voorhand in.
• Let op je communicatie: gebruik duidelijke taal en visualiseer je speluitleg.
• Zet talenten in de verf: kinderen met ASS weten vaak veel over een bepaald thema, dat kan je bijvoorbeeld gemakkelijk verwerken in een quiz.
• Accepteer sommige zaken: oogcontact en fysieke aanraking zijn niet altijd evident. Daarnaast hebben kinderen met ASS vaak moeite om zich in te leven in gevoelens van anderen.
• Bereid je voor op een moeilijk moment: paniekaanvallen kunnen soms voorkomen. Zorg dat je ergens in de lokalen een rustige ruimte hebt waar overprikkelde leden zich eventjes kunnen terugtrekken.
• Laat je ondersteunen: ouders van kinderen met ASS kunnen je tips geven voor de omgang met hun kind.

Een andere taal spreken

Anderstalige kinderen in je Chirogroep vormen een uitdaging, maar dat geldt zowel voor de kinderen als voor de leiding. Kinderen kunnen pas onbezorgd spelen als ze zich veilig voelen. Dat is niet eenvoudig als je niet begrijpt wat de leiding allemaal vertelt en wat er om je heen gebeurt. Om nog maar te zwijgen van die gekke Chirowoorden als 'formatie', 'bivak' of 'rakwi'.

Als je een spel uitlegt aan anderstalige leden is het belangrijk dat je makkelijke taal gebruikt en dat je je woorden ondersteunt met mimiek en gebaren. Daarnaast kan je tonen wat je zegt met behulp van afbeeldingen of door voorwerpen aan te wijzen. Maar het gaat verder dan dat: om je leden zich welkom te doen voelen, is het belangrijk dat je met een open blik naar de culturele verschillen tussen jou en hen gaat kijken. Zij kennen waarschijnlijk een heleboel andere verhalen of spelletjes die je ook eens kan gebruiken of spelen!

Tot slot is het ook belangrijk om anderstalige ouders zo goed mogelijk bij de Chirowerking te betrekken: daarom bestaan er Chirobrochures voor ouders in het Engels, Frans, Bulgaars en Turks. Je vindt ze op de website chiro.be/brochure-voor-ouders.

Dove of slechthorende kinderen

Stel je voor, je loopt door het bos, maar hoort geen vogels fluiten. Of je gaat naar een fuif, maar hoort geen muziek. Niet gemakkelijk hè? En toch zijn er kinderen en jongeren die dit moeten ervaren. Slechthorenden en doven, kunnen meestal communiceren door liplezen of gebarentaal. Door die andere manier van communiceren, begrijpen zij snelle en kleine verbale communicatie minder goed, waardoor ze vaker de draad kwijt zijn.

Als iemand niet goed hoort is het belangrijk dat de groep zich kan verplaatsen in zijn of haar leefwereld. Stap daarom eens uit je comfortzone en maak een hele zondag enkel gebruik van gebarentaal. Je zal merken dat de groep je best snel zal begrijpen en de slechthorende zich beter thuis zal voelen. Achtergrondlawaai vermijden, steeds je gezicht duidelijk tonen en langzaam en duidelijk spreken zal de slechthorende ook al een pak verder helpen. Er zijn dus heel wat mogelijkheden om iedereen erbij te laten horen!

Meer weten? 

De commissie Diversiteit volgt de thema's diversiteit en toegankelijkheid in de Chiro op. Ze werken daarvoor allerlei spelen, workshops, acties en projecten uit. Daarnaast geven ze ook vorming over verschillende thema's rond diversiteit. Op chiro.be/diversiteit vind je heel wat informatie voor leiding over omgaan met armoede, racisme, kinderen met een vluchtverhaal, ADHD, ASS, kinderen met een fysieke, visuele of mentale beperking, culturele diversiteit, doofheid en slechthorendheid, gender en seksualiteit, en anders- en meertaligheid. Als je daar geen antwoord op je vragen vindt, kan je ook mailen naar diversiteit@chiro.be.