Odisee Hogeschool brengt samen met Chirojeugd Vlaanderen de diversiteit van Vlaanderens grootste jeugdbeweging in kaart.

Afspiegeling van de buurt

“Diversiteit staat al een aantal jaar bovenaan op onze agenda aangezien we het belangrijk vinden om een afspiegeling te zijn van de buurten waar we deel van uitmaken,” vertelt Michael Tubex, die vanuit Chirojeugd Vlaanderen mee het onderzoek opvolgde. “We vonden het dus belangrijk om mee te stappen in dit unieke project en een duidelijke stand van zaken te krijgen.” Dus werden leiding en ouders van zo’n 220 Chirogroepen bevraagd. Daaruit bleek dat groepen op het vlak van (kans)armoede, stoornissen en beperkingen, en gender en seksualiteit best divers zijn. Zo geven vier op de tien groepen aan dat meer dan 6% van hun leden een stoornis of beperking heeft. In 12% van de groepen schat leiding dat zelfs op een op de vijf. Ook geeft 92% aan dat ze een of meerdere leden hebben die in armoede leven. Chiroleiding blijkt ook heel open-minded als het over diversiteit gaat. Zo geeft meer dan 92% van de leiding aan dat leiding geven meer is dan alleen spelen en gelooft 85% dat je als groep het verschil kan maken voor kinderen en jongeren uit een kwetsbaar milieu.

Maar er is nog werk aan de winkel. Zo blijken leidingsploegen minder divers dan hun ledenbestand. “Daar zijn we ons zeker van bewust. Dat is ook de reden dat we een aantal jaar geleden al aan de slag gingen met ons project Leiding op maat,” stelt Michael Tubex. “Via dat project ondersteunen we jongeren met een beperking of stoornis om ondanks hun beperking toch leiding te kunnen zijn.” Zo ook Laura van Chiro Bart uit Merksem, die ASS heeft. “Het is echt wel de moeite waard om te doen! Het is grenzen verleggen maar op een leuke manier. Iedereen begrijpt mij en geeft mij de ruimte om mijn weg zelf te zoeken.”

Daarnaast blijken kinderen en jongeren met een migratieachtergrond nog ondervertegenwoordigd in zo’n 80% van de groepen, al doen groepen in de stedelijke context het opvallend beter. Diversiteit leidt volgens het onderzoek dan ook tot meer diversiteit, maar ook tot minder handelingsverlegenheid en minder bezorgdheden over de (tijds)investering die diversiteit vraagt.

Vorming en ondersteuning

“Groepen ervaren een drempel om inclusief aan de slag te gaan,” vertelt Michael Tubex. “Vooral onbekendheid en beperkingen met veel ondersteuningsnoden blijken daarbij struikelblokken.” Maar vorming en ondersteuning, zo stelden de onderzoekers vast, zijn een belangrijke hefboom voor draagkracht en leiden tot minder stress en belasting. “Dat is voor ons een beginpunt, dat ons helpt om kritisch naar onszelf te kijken. Het helpt ook om verder richting te geven aan onze werking, ondersteuning en cursussen,” verduidelijkt Michael. Chirojeugd Vlaanderen heeft naast hun cursusaanbod dan ook al een aantal jaar het solidariteitsfonds Chiro Voor Chiro, dat groepen (financieel) ondersteunt bij het opzetten van projecten om hun activiteiten toegankelijker te maken en Iedereen Mee Op Kamp, waarbij Chirogroepen kinderen en jongeren uit een kwetsbare positie meenemen op kamp. “Het was in het begin even aanpassen,” getuigt Jasper van Chiro Sentroem uit Hoboken. “We kenden het lid nog niet en het lid kende de Chiro nog niet. Het was dus even wennen en elkaar leren kennen, maar dat ging vlot en daarna was het heel tof. Het voelt goed om kinderen in een kwetsbare situatie tien bangelijke dagen te bezorgen.”

De toekomst tegemoet

Met bijna 116 000 leden, waaronder 16 878 leiders en leidsters, is Chirojeugd Vlaanderen in 2020-2021 alweer met bijna 2000 meer leden dan het jaar ervoor. “Wij blijven de deuren openzetten, want voor ons is echt iedereen welkom. Diversiteit is voor ons geen bedreiging maar net iets dat ons sterker maakt.”