Groepsdruk, groepstruc

Aantal deelnemers: minimum 4 personen, als je met meer bent: groepjes van 4 tot 5 personen
Materiaal: veel (gekleurd) A4-papier of kladpapier, een nietjesmachine met reservenietjes, drie scharen en een lintmeter, bundeltjes van 15 speelkaarten, materiaal (stoelen, …) voor hindernissenbaan, vragenkaartjes (bijvoorbeeld van Trivial Pursuit), uurwerk of klok
Duur: 30 tot 45 minuten
Vorm: spel en gesprek

Inleiding

Het is niet altijd gemakkelijk om aan groepsdruk te weerstaan. De angst om gepest te worden, om niet meer bij de groep te horen, zijn soms zo groot dat jongeren gedrag stellen dat ze anders nooit zouden stellen. Andersom kan een groep ook motiveren om je eigen grenzen te verleggen, om iets te doen wat je alleen nooit gedurfd zou hebben. Groepsdruk hoeft dus niet altijd negatief te zijn. In dit spel worden groepsbelangen en individuele belangen tegen elkaar uitgespeeld. Waar kies je voor op welk moment?

Voorbereiding

Leg het materiaal klaar. Stel een hindernissenbaan op. Zet of hang op een duidelijk zichtbare plaats een klok, zodat de spelers gemakkelijk de (resterende) tijd kunnen raadplegen.

Verloop

Samenwerkingsspel

De groep leert samen te werken aan een gemeenschappelijk doel terwijl iedereen ook de eigen prioriteiten niet uit het oog mag verliezen. Maar ook het omgekeerde is waar; de spelers leren werken aan hun eigen prioriteiten zonder het groepsbelang uit het oog te verliezen. De groep moet in dit spel afspraken leren maken, rekening houden met elkaar.

Aan het begin van dit spel krijgt de groep een opdracht waar ze samen aan moeten werken. De opdracht moet af zijn binnen een bepaalde tijd. Naast deze opdracht krijgt elkeen apart ook nog een opdracht die hij moet zien af te krijgen binnen deze tijd. Het doel van het spel is pas bereikt als alle individuele opdrachten én de groepsopdracht tot een goed einde zijn gebracht.

De groepsopdracht

De groep moet er binnen 15 minuten in slagen om een 30 meter lange papierslinger te maken. Een A4-blad wordt in drie stroken geknipt en elke strook wordt in een cirkeltje geplooid en geniet. Deze cirkels dienen aan elkaar vastgemaakt te worden.
Bij deze opdracht gelden er twee regels:
- er moet voortdurend iemand bezig zijn met deze opdracht
- er mogen maximum drie personen tegelijkertijd aan de opdracht bezig zijn

De individuele opdrachten

Naast de groepsopdracht moet iedereen zijn opdracht tot een goed einde brengen. Bij deze opdracht is geen hulp toegelaten van de anderen. Elke individuele opdracht bestaat uit drie delen:
- Behendigheid (een kaartenhuisje van drie niveaus bouwen dat eventjes kan blijven staan)
- Actie (een hindernissenbaan)
- Kennis (drie vragen, zie Trivial Pursuitkaartjes, correct beantwoorden)

Gesprek

De volgende vragen kunnen aanleiding zijn tot een groepsgesprek:
- Wat heb je eerst laten vallen toen de tijd krap werd: de groepsopdracht of de individuele opdracht? Waarom? 
- Voelde je tijdens het spel onder druk gezet door de groep? Beïnvloed dat je resultaat of je beslissingen?
- Heb je in het echte leven ook al eens meegemaakt dat je je enorm onder druk gezet voelt door een groep? Hoe reageer je dan? 

  
Tips en variatie

• Als begeleider(s) kan je gewoon door te observeren een zicht krijgen op waar je leden voor kiezen:  welke leden bekommeren zich vooral om het groepsbelang, welke leden hebben minder oog voor de groepsopdracht? Wie neemt de leiding? Wat je als begeleider geobserveerd hebt gedurende het spel, kan je bij het gesprek inbrengen.
• Je kan de afstand van de slinger als begeleider vooraf zelf bepalen of veranderen (afhankelijk van de grootte van de groep of de locatie: bijvoorbeeld gelijk aan de omtrek van het lokaal,...) Je kan ook nog enkele afspraken extra maken, bijvoorbeeld: er mag niet langer dan één minuut aan de opdracht gewerkt worden door dezelfde persoon.
• De slinger kan symbolisch geduid worden: iedereen is een schakel van de ketting. Hang de slinger in het lokaal op als herinnering aan de samenwerkingsopdracht.