Chirojargon

Chirojargon

De Chiro heeft heel wat 'eigen' woordenschat, en niet iedereen gebruikt die op dezelfde manier. Hoe maken we onszelf dan zo verstaanbaar mogelijk?

In de Chiro hebben we een aantal ‘vaktermen’. Dergelijk jargon is soms vervelend, omdat we minder goed verstaanbaar zijn voor buitenstaanders (en zelfs voor een deel van de ‘insiders’), maar anderzijds is het onvermijdelijk. Dingen moeten nu eenmaal een naam hebben. Ook soms vervelend: er zijn lokale en regionale verschillen in hoe dat jargon gebruikt wordt. Bij uitwisselingen, zowel binnen de Chiro als met andere organisaties, kan dat voor spraakverwarring zorgen. Daarom gebruiken we in ‘officiële teksten’ onze vaktermen altijd op dezelfde manier, en wel zoals hieronder.

Om te beginnen: er is maar één Chiro. Daar maken we allemaal deel van uit. Een lokale groep is dus niet ‘een Chiro’ maar ‘een Chirogroep’. Een gewest bestaat niet uit een aantal Chiro’s maar uit een aantal Chirogroepen. We hebben het niet over een 'jongenschiro' maar over een 'jongensgroep'. Zo’n Chirogroep is geen afdeling: de afdelingen zijn de leeftijdsgroepen waar kinderen en jongeren lid van zijn. ‘Chiro’ is ook altijd met een hoofdletter, behalve in mailadressen en websiteadressen. Wie beweert dat het in samenstellingen met een kleine letter moet, verwart ons met chiropractorterminologie.

Hoe beschrijf je over welke Chirogroep je het hebt?

  • Chiro Huppeldepup
  • Chiro Antwerpen
  • Chiro Huppeldepup uit Antwerpen
  • Chirojongens Huppeldepup
  • de Chiromeisjes van Westende (als er maar één groep is waar dat over kan gaan)

Hoe schrijf je over 'Chiro nationaal'?

  • Het nationaal secretariaat
  • Chirojeugd Vlaanderen

Opgelet: er is een verschil tussen Chirojeugd Vlaanderen (de jeugdbeweging) en Chirojeugd-Vlaanderen vzw (de organisatie die beroepskrachten in dienst heeft om de jeugdbeweging te ondersteunen). In de naam van de vzw moet er een koppelteken staan, want zo staat het in het Staatsblad.

"En moet dat niet 'nationale secretariaat' zijn?" Nee: het gaat om een vaste verbinding, en daarin wordt het bijvoeglijk naamwoord niet verbogen. Vergelijkbare gevallen:

  • Nationaal voorzitter
  • Educatief medewerker
  • Administratief bediende

De namen van onze afdelingen schrijven we met een kleine letter: ribbels, speelclub, rakwi’s, tito’s, keti’s en aspi’s.

Leidingsploegen vergaderen. Meestal wekelijks, de meeste op vrijdagavond. Die vergadering noemen we ook weleens leidingskring. Dat kan afgekort worden tot ‘LK’, maar in onze teksten doen we dat niet. De helft van onze leiding weet niet wat ‘LK’ betekent, laat staan dat het voor buitenstaanders iets zou betekenen.

Een vergadering is een vergadering. Bij een bevriende jeugdbeweging is dat de naam voor de wekelijkse activiteit voor de leden. In de Chiro geven we ‘activiteiten’ of ‘werking’.

In de zomer gaan we op kamp of op bivak. Dat mag alle twee, en als je beide gebruikt in je tekst, googelt onze leiding zich makkelijker een weg naar je webpagina. Let wel even op deze verschillen:

  • Het Bivakboek is te koop in De Banier, een kampboek is wat leiding maakt als kampvoorbereiding, een kampboekje is een kleine infobrochure die leden krijgen als ze meegaan op kamp.
  • Het Bivaklied is een specifiek lied: “Leven op het ritme van de wind en van de zon”. Een kamplied kan een liedje zijn dat op kamp weerklinkt als teken om te verzamelen, of een zelfgeschreven lied dat bij het kampthema hoort.

Enkele rare woorden die we soms gebruiken:

  • Leidingskring: de wekelijkse leidingsvergadering
  • Laver: barmoment, of het hapje en/of drankje dat we tijdens dat moment aanbieden
  • Heem: lokaal, of het gebouw waar de lokalen zich in bevinden.
  • Peter-en-metersysteem: systeem waarbij iemand zich ontfermt over iemand (meestal een 'nieuwkomer') of over een ploeg
  • Coredi’s: commissies, redacties en diensten.
  • Corediwe’s: commissies, redacties, diensten en werkgroepen. Een werkgroep is een vrijwilligersploeg, ondersteund door beroepskrachten, die voor één of twee jaar een bepaald thema vastpakt. Een commissie is een gelijkaardige ploeg maar met een permanente werking, dus minstens voor meerdere jaren. Een dienst is een vast onderdeel van de Chirostructuur waar bepaalde expertise vereist is voor je deel kan uitmaken van die werking. De redacties maken onze tijdschriften en werken aan de digitale communicatie.

Enkele namen en beschrijvingen - let op de hoofdletters:

  • commissie Continuïteit
  • gewest Doppe Drip
  • verbond Mechelen
  • beheersgroep Chiro, beheersgroep De Banier
  • uitzonderingen: Dienst Avontuurlijke Activiteiten en Dienst Artistieke Activiteiten, want die gebruiken hun afkorting als officiële naam: DAA en DArtA
  • Accu, Haka, Kick
  • animatorattest vs. het attest (van) Animator in het Jeugdwerk
  • Chiro Voor Chiro
  • Iedereen Mee Op Kamp
  • Animatortraject Op Maat