Beiaard spelen, klompen maken, de laatste honderd dagen op school, de Poesjenellenkelder, mandenvlechten, Sinterklaasbezoeken, … je kan het zo zot niet bedenken of het is immaterieel erfgoed. En horen de Vlaamse jeugdbewegingen daar eigenlijk ook niet bij? Een werkgroep is druk in de weer om hen op de lijst te zetten als immaterieel erfgoed! Wij spraken met Geertje Cools, vrijwilliger bij die werkgroep.

Door Désirée 

Dubbelpunt: De Vlaamse jeugdbewegingen willen zich laten erkennen als immaterieel erfgoed. Waarom komen ze daarvoor in aanmerking? 

Geertje: Erfgoed verwijst naar iets wat mensen waardevol vinden. Er zijn verschillende soorten: roerend erfgoed zoals schilderijen en relieken, maar ook onroerend erfgoed zoals gebouwen of parken. Immaterieel erfgoed zijn zaken die wij belangrijk vinden maar niet kunnen vastpakken, zoals verhalen, stoeten, feesten, ambachten, de Vlaamse gebarentaal en het telen van grondwitloof. 

Er is heel veel immaterieel erfgoed aanwezig in een jeugdbeweging. Denk aan de liedjes, de spelletjes, de bijnamen, tradities en rituelen op kamp, enz. In Vlaanderen zijn jeugdbewegingen zo bijzonder dat we vinden dat ze een plek verdienen op de lijst met immaterieel erfgoed. Ook het feit dat ze voor en door jongeren georganiseerd worden, waarbij voornamelijk vrijwilligers betrokken zijn, is belangrijk. 

Dubbelpunt: Jullie roepen Chirovrijwilligers op om daarvoor hun ervaringen in te sturen. Waarom is hun bijdrage belangrijk? 

Geertje: Als je een erkenning wil als immaterieel erfgoed moet je een aanvraag indienen via een formulier dat bestaat uit een aantal rubrieken. Je moet onder andere het draagvlak aantonen. Ons draagvlak is erg groot: leden, leiding, oud-leiding, ouders, vrijwilligers, beroepskrachten en sympathisanten. Alleen al de Chiro heeft op dit moment meer dan 100.000 leden. 

We proberen ons draagvlak kwantitatief aan te tonen, wat een hele klus is, maar we zijn tegelijk ook op zoek naar getuigenissen om te staven waarom jeugdbewegingen levend erfgoed zijn. We moeten kunnen aantonen waarom het waardevol is, waarom mensen het belangrijk vinden, waarom we het moeten bewaren en willen doorgeven. 

Dubbelpunt: Wat zou het betekenen als Vlaamse jeugdbewegingen erkend worden als erfgoed? Verandert er dan iets voor de Vlaamse jeugdbewegingen? 

Geertje: Een erkenning betekent in ieder geval niet dat de Vlaamse jeugdbewegingen niet meer mogen veranderen. Erfgoed kan en mag evolueren. Een erkenning betekent vooral dat jeugdbewegingen op een positieve manier in de kijker gezet zullen worden en mogelijk ook in de media. We zijn al zichtbaar, maar de zichtbaarheid zal waarschijnlijk nog vergroten. 

De erkenning en de plek op de lijst kan leiden tot samenwerking en uitwisseling op verschillende niveaus. Zo kunnen jeugdbewegingen samenwerken met erfgoedpartners om van hen steun en advies te ontvangen. Zij hebben expertise en ervaring die groepen kunnen gebruiken – bijvoorbeeld op het vlak van zorg voor archieven, materialen en foto’s – of ze kunnen tips uitwisselen wanneer een jeugdbeweging een jubileum viert of informatie over het verleden nodig heeft. Een concreet voorbeeld: foto’s worden minder en minder afgedrukt, en digitale foto’s worden niet altijd op een duurzame manier bewaard, hoewel er vaak prachtige beelden gemaakt worden. 

Help jij mee de Vlaamse jeugdbewegingen, en dus ook Chiro, aan een plekje op de lijst met immaterieel erfgoed? Klik op deze link en vul het formulier in!

https://forms.office.com/pages/responsepage.aspx?id=WiiEtN_vPUSo62lpK9d…