Tien tips tegen pesten in jouw Chirogroep

Tip 1: Breng variatie in je spelletjes

Combineer talenten

Zorg voor een zo ruim mogelijk aanbod met voldoende afwisseling. Iedereen in je groep heeft talenten, het is de uitdaging van elke begeleider en begeleidster om ervoor te zorgen dat iedereen hun talenten evenveel kan laten zien.

Varieer met talentgerichte opdrachten: om tot een volgende fase in het spel te komen, moet je groep eerst een totaal van 500 m kogelstoten. Ze krijgen daarvoor te weinig tijd, maar ze kunnen extra beurten verdienen door droedels, kwisvragen, sudoku's en schuifpuzzels op te lossen. Om het doel te bereiken, heb je dus een combinatie van kracht en denkvermogen nodig. De fysiek sterkeren uit je groep én de leden met meer inzichtelijke talenten kunnen zich bewijzen.

Gebruik verdeelspelletjes

Met verdeelspelletjes vermijd je dat er telkens dezelfde ploegen ontstaan en breng je alle leden met elkaar in contact, zonder kliekjes te behouden.

Laat je inspireren door de onderstaande spelletjes of zoek eens in de Spelendatabank in de spelsoort "groepsverdeling".

Vingers: Stel dat je een groep van twintig hebt en je hebt vijf ploegen nodig, dan laat je de jongeren elk een van jouw vingers vasthouden. Naargelang het aantal groepen en jongeren pas je aan.
Knipoogje: Iedereen staat in een kring. Je telt telkens van een tot drie. Op drie opent iedereen de ogen en kijken ze recht naar iemand. Kijken twee personen naar elkaar? Dan vormen ze een duo en vallen ze af.
Grassprietje-trek: Iedereen neemt een grassprietje. Ga per twee staan. Maak allebei een lus van je grassprietje en haak die lussen in elkaar. Trek dan je grassprietje achteruit. Diegene van wie het grassprietje breekt, verliest. Alle winnaars vormen een ploeg, de verliezers de andere ploeg.

Tip 2: Zoek samen naar oplossingen

Zonder de steun van de omstandersgroep haalt de pester geen voldoening uit het pesten. Het is belangrijk om de groep meelopers en toeschouwers mee verantwoordelijk te maken voor de oplossing van het pestprobleem.

De groep of de afdeling is heel belangrijk. Schakel hen mee in als je een pestprobleem wil oplossen. Luister naar wat er verteld wordt, verzamel informatie. Maak duidelijk dat het gepest moet stoppen. Bedenk samen oplossingen, zonder iemand te beschuldigen.

Als er te weinig veiligheid is om er in grote groep over te praten, kan je in stapjes werken.

Frustraties van je af schrijven: Laat de jongeren hun frustraties neerschrijven. Het is de bedoeling dat ze bij zichzelf gaan zoeken naar datgene wat hen dwarszit en wat zij kwijt willen aan de groep. Dat kan anoniem. Verzamel alle papiertjes en ga op zoek naar gemeenschappelijke thema’s. Herformuleer die naar een probleem van de hele groep. Start vervolgens een groepsgesprek.
Waar willen we naartoe? Vraag aan de jongeren hoe de ideale groep er volgens hen uitziet.
Wat kan ik doen? Laat iedereen even nadenken over hoe zij kunnen helpen om tot die ideale groep te komen. Laat hen dat eventueel op een papiertje schrijven.
Wat kunnen anderen doen? Bekijk nadien hoe de anderen ervoor kunnen zorgen dat jullie tot die ideale groep komen.

Zorg voor een samenvattend einde (bijvoorbeeld een kampvuurmomentje). Het is belangrijk dat iedereen zich kan vinden in de oplossing die voorgesteld wordt en dat iedereen goed weet wat die oplossing juist inhoudt. Maak voldoende afspraken zodat je de oplossing ook effectief samen kan uitvoeren.

Tip 3: Wij kennen elkaar door en door

Een goede groepssfeer ontstaat door kennismaking en samenwerking. Versterk daarvoor het groepsgevoel. Zoek kennismakingspelletjes in de Spelendatabank, of maak samen eens een groepssymbool: maak in kleine groepjes (vier à vijf spelers) een groepsvlag (eventueel een wapenschild). Bedenk ook een slogan bij je vlag. Wat je maakt, moet uiteraard goed bij je groep passen! Je krijgt tien minuten de tijd, de begeleiding houdt de klok in het oog. Na het knutselen stel je alle werken tentoon. Stem om te bepalen wie er wint.

Ruziemaken is oké: leer je leden ruzie te maken. Een ruzie is normaal, het hoort bij opgroeien en bij samenleven. Leer hoe je leden een ruzie kunnen oplossen zonder geweld, zonder roepen en zonder elkaar voor altijd te mijden. Gouden tip: laat hen zelf tot oplossingen komen.

Tip 4: Vraag input van leden

Vraag na een activiteit wat ze ervan vonden, in groep of per twee. Daag hen uit om meer te vertellen dan 'leuk', 'goed', 'saai', 'stom', enz. Stel vragen zoals “Wat maakte dat je dit leuk vond?”, “Wat zorgde er allemaal voor dat je dit stom vond?”, enz.
Geef je groep af en toe echt een gespreksopdracht mee of laat hen op een rij gaan staan en maak een 'belevingsthermometer'. Links is 'onder nul': stom en saai. Rechts is 'boven 20°': goed en tof. Stel vragen aan je leden over waar ze gaan staan. Na verloop van tijd zullen ze meer en meer zelf reflecteren na een opdracht. Het feit dat een groep over gevoelens en beleving kan communiceren, zal de groep sterker maken.
Let op: we gebruiken bewust ‘communiceren’ en niet ‘praten’. Communiceren kan met een tekening, een gezichtsuitdrukking die toont hoe ze zich voelden, een temperatuur, enz. Gebruik het materiaal van je opdracht om kort over je opdracht te reflecteren.
Kijk uit voor kliekjes. Bespreek ze als je bijeenzit om je programma te maken of terwijl je opruimt. Kliekjes zijn geen probleem, maar wel als ze dienen om andere leden uit te sluiten.

Tip 5: Wat delen we op sociale media?

Check nu onze tips voor veilig online fotogebruik en bespreek het thema met je leidingsploeg.

Ja-neekring. De deelnemers zitten in een kring, elk op een stoel. Leg hen uit dat je vragen zal stellen. Antwoorden doen ze door te verschuiven en/of te blijven zitten. Als je antwoord ‘ja’ is, schuif je één stoel op naar links. Als je antwoord ‘nee’ is, blijf je zitten. Het kan dus zijn dat er iemand op je schoot komt zitten.

Ik ben beheerder van onze Chiro-Facebookgroep
Ik heb al eens een gênante Chirofoto gepost van iemand
Ik heb al eens een grappig filmpje van in de Chiro online gezet
In mijn online vriendenlijst zitten ook ouders/leden
Er staan foto’s van mij online waarvan ik liever had dat ze niet op het internet stonden
Ik heb online contact met leden
We hebben een online groep per afdeling
Foto’s van ons kamp of onze fuif zetten we online
Ik heb al eens online een conflict gehad met iemand over Chirofoto’s
Ik denk bewust na over wat ik deel van de Chiro
Onze online Chirogroep is een besloten groep, enkel voor leiding
Ik heb veel foto’s waar ik met een pintje op sta

Tip 6: Geef complimenten

Geef elkaar een compliment en heb oog voor ieders talent. Want als je iemands talenten ziet en erkent, verandert er iets in de relatie. Er ontstaat betrokkenheid en je zal minder geneigd zijn tot pesten. Laat je inspireren door de onderstaande werkvormen of lees de gratis publicatie Schwung!.

Complimentendouche

Om beurten staat er iemand onder de complimentendouche. De groepsgenoten geven samen enkele complimenten aan de persoon onder de douche.

Talent dat plakt

Iedereen krijgt vier stukken papiertape. Ze schrijven op elk stuk een positieve eigenschap van zichzelf en kleven dat willekeurig op iemand anders. Daarna verspreidt de groep zich over het spelterrein.

Gedurende 5 à 10 min probeert iedereen de stukjes plakband weer op de eigenaar te kleven.
Wanneer het spel stopt, bekijk je per persoon welke eigenschappen hij of zij heeft.
Wie aan de beurt is, zegt welke eigenschappen hij of zij zelf opgeschreven heeft, welke ook passen maar niet zelfbedacht zijn, en welke kwaliteiten nieuw zijn.

Tip 7: Kinderen en jongeren kunnen bij jou terecht

Zorg dat je altijd aanspreekbaar bent. Onthaal je leden en zwaai hen uit na je activiteiten.
Maak aan je leden duidelijk dat het goed is om de leiding op te hoogte te brengen. Maak een verschil tussen 'klikken' en 'melden': klikken’ doe je omdat je wilt dat iemand een straf krijgt, ‘melden’ omdat je wilt dat iets ophoudt.
Praat met al je leden, niet enkel met de enthousiaste tateraars. Zo kom je veel te weten.

Tip 8: Maak afspraken in je groep

Maak samen met je leden afspraken, ook over pesten. Zorg dat het duidelijk is dat je pesten altijd moet melden. Het is geen klikken, want klikken doe je om iemand te laten straffen. Pesten kom je melden omdat je wilt dat het stopt.

Maak pesten bespreekbaar. Laat je leden vertellen over wat ze zien en horen, bijvoorbeeld op school.

Tip 9: Maak duidelijk dat pesten niet kan

Van groepsleiding over lid tot keukenploeg. Zeg in blok en consequent: ‘Uitsluiten kan niet!’ Bedenk met je leiding hoe je pestsituaties voorkomt en behandelt. Zo creëer je een gezamenlijk kader rond pesten waar je altijd op kan terugvallen.