Recht van antwoord 

 

'Werkstraffen voor Chiroleden die met politie op de vuist gingen' en 'Al 94 kinderen ziek op kamp door voedselvergiftiging'. Het zijn enkele voorbeelden van hoe de relatie tussen Chiro en de pers niet altijd goed zit. Ook Chiro Jomada uit Wijnendale en Chiro Waregem Centrum kwamen op een negatieve manier in de kranten. Maar wat is hun kant van het verhaal en hoe hebben zij de mediastorm ervaren?  

 

Chiroleiding geeft 12-jarigen bier, moeder naar politie 

 

In de krant:

De moeder van een Chirojongen is naar de politie gestapt nadat haar 12-jarige zoontje op kamp ‘uit traditie’ op pintjes werd getrakteerd. ‘Beter onder toezicht drinken dan stiekem’, verdedigt de betrokken Chirogroep zich. Chirojeugd Vlaanderen distantieert zich daarvan, en zal de groep om uitleg vragen. 

Bron: De Standaard 

 

Toen Chiro Jomada uit Wijnendale drie jaar geleden in de pers kwam, was Jasmien groepsleidster. Ze vertelt:

 

DUBBELPUNT: Wat is er precies gebeurd drie jaar geleden? 

Jasmien: Tot drie jaar geleden was het in onze Chirogroep altijd traditie dat je als eerstejaars tito één pintje of Kriek mag proeven op tweedaagse. Wij stelden dat eigenlijk nooit in vraag, dat was al altijd zo geweest. Er was op het moment dat we terugkwamen van kamp geen vuiltje aan de lucht, het kamp was verder supergoed verlopen. Maar toen we terugkwamen en de container aan het leegmaken waren, kregen we telefoon. Een van de tito’s had thuis aan zijn moeder verteld dat hij een Kriek had gedronken. Zij was danig in shock en heeft dan iemand van haar familie laten bellen. Hij deed zich voor als iemand van de pers en begon allemaal rare vragen te stellen. De dag erna stond alles ineens in de krant. De moeder is ook meerdere keren naar de politie gestapt, waardoor er een klacht ingediend is tegen de leiding die er toen bij was. Uiteindelijk is daar niets van gekomen, maar dat heeft wel nog twee jaar geduurd voor die klacht geseponeerd werd. Voor hetzelfde geld had dat op ons strafblad gestaan. Een van ons was leerkracht – als er zoiets op je strafblad staat, heeft dat wel een grote invloed. Dat valt niet te onderschatten. 

 

DUBBELPUNT: Hadden jullie ooit gedacht dat jullie hiermee in de pers zouden komen? 

Jasmien: Nee, want als er problemen zijn, hopen we dat ouders eerst naar de leiding zelf stappen. Toen dat familielid ons gebeld had, heb ik direct contact opgenomen met het kampnummer van het nationaal secretariaat. Zij hebben tips gegeven over hoe we moesten antwoorden op vragen van journalisten. Desondanks bleef het heel hectisch voor ons. Het Nieuwsblad belde eerst voor een interview en toen is het eigenlijk in een sneltrein vooruitgegaan, in 24 uur was alles bijna geklaard. Dat was immens rap. De andere kranten hebben het verhaal gewoon gekopieerd van Het Nieuwsblad, dat is de enige krant die we eigenlijk gehoord hebben. Dan kreeg iemand anders van de leiding telefoon van VTM Nieuws om te komen filmen, maar ook andere nieuwsredacties wilden komen. Ik heb de telefoonnummers van al die journalisten nog. ‘Chiro nationaal’ vertelde ons dat beter was om ons niet te laten filmen en om ons dus te laten vertegenwoordigen door iemand binnen de Chiro ofwel door de gemeente, in ons geval de jeugddienst. 

 

DUBBELPUNT: De manier waarop de pers het heeft aangepakt, vond je dat oké? 

Jasmien: Er heeft eigenlijk maar één iemand ons rechtstreeks gecontacteerd, voor Het Nieuwsblad. Al de rest heeft dat letterlijk overgenomen of er hun eigen draai aan gegeven. Het ene medium is het andere niet, hé. Het kwam ook op het nieuws, in Het Journaal en in het VTM Nieuws. Het verschil tussen die twee was immens. Het Journaal had één nieuwsitem en dat was relatief correct weergegeven. Bij VTM Nieuws was dat met beelden van bierfeesten, eigenlijk totaal naast de kwestie. Alles werd uitvergroot, waardoor het niet correct werd weergegeven naar de kijker toe. Onder andere daardoor reageerden sommige mensen ook zo negatief op ons via Facebook en zo. Die jongen heeft één Kriek gedronken. Dat was inderdaad niet correct, maar er is wel een immens verschil met beelden van een of ander Duits bierfestijn. Ik wil het zeker niet goedpraten, maar ik vond het niet correct dat alles zo uitvergroot werd en zelfs niet correct werd weergegeven. 

 

DUBBELPUNT: Hoe reageerde jullie omgeving op die persaandacht? 

Jasmien: Meteen nadat we in de krant kwamen, hebben we voor alle ouders een brief opgesteld waarin we onze fout hebben toegegeven, dat we er niet bij stilstonden dat dat in de huidige tijdsgeest niet meer past. Ze hebben daar eigenlijk bijzonder goed op gereageerd, sommigen hebben nog een e-mail gestuurd dat ze het ook heel jammer vonden dat het allemaal via de pers moest lopen. Ik herinner me niet dat iemand slecht heeft gereageerd, volgens mij vooral omdat we onze fout erkend hebben. Dus naar de ouders toe en in ons dorp – we zijn een klein dorp – is dat eigenlijk heel goed meegevallen. De Chiro heeft door het incident zeker geen slechte naam gekregen, vooral omdat we onze fout toegegeven hebben en aangegeven hebben dat we dingen gingen veranderen. 

Slechte commentaar van onbekenden kregen we natuurlijk wel. Ik kreeg bijvoorbeeld e-mails van vreemden die een hele uitleg gaven van hoe fout het allemaal wel was. Sommigen haalden er zelfs wetsartikelen bij. Ook via Facebook gaven mensen kritiek, je weet ook hoe dat gaat bij Facebookartikels. 

 

DUBBELPUNT: Voor jou persoonlijk was het dan ook zwaar? 

Jasmien: Ja, echt wel. Ik was ook een van de enigen die bij naam genoemd werd in de krant. Als je jezelf dan googelt, is ‘Chiro geeft twaalfjarige alcohol’ het eerste dat je tegenkomt. Ik begon toen net werk te zoeken en als dat het eerste is dat je mogelijke werkgever tegenkomt, komt dat zeker niet goed over. Los daarvan is dat wel goed meegevallen, de meeste mensen konden dat heel goed plaatsen, ook omdat wij er goed op gereageerd hebben door de hulp van het nationaal secretariaat en de jeugddienst. Door ons te laten ondersteunen door de correcte mensen hebben we er goed op kunnen reageren. Daardoor is het ook weer meteen gaan liggen, alleen die klacht sleepte lang aan. Maar het was zeker toch wel aangrijpend om de persmolen zo plots mee te maken. Vooral omdat het volledig onverwacht komt terwijl je uren-, dagen-, wekenlang vrijwillig en met hart en ziel bezig bent voor je jeugdbeweging en zeker geen slechte bedoelingen hebt, integendeel!  

 

DUBBELPUNT: Het is uiteindelijk allemaal begonnen met de jongen die het aan zijn moeder vertelde. Hebben jullie ooit met haar contact gehad? 

Jasmien: In begin had ze ons dus via dat familielid gecontacteerd en een week nadat we in de pers waren gekomen, had ze nog altijd geen contact met ons opgenomen. Ze was ook de valies van haar zoon niet komen ophalen. Toen ben ik met onze VB zelf naar haar gegaan. Daarvoor hadden we ook tips gekregen voor hoe we erover moesten praten. Ze zei dat ze deze hetze niet verwacht had en dat het zeker niet haar bedoeling was. Ze had wel een foto laten nemen door de krant, waardoor het wel moeilijk was om dat te geloven. 

 

DUBBELPUNT: Als je nu terugkijkt, wat vind je dan het belangrijkste om te onthouden? 

Jasmien: Dat dialoog heel belangrijk is. Als er iets is, gaan sommige ouders al snel rechtstreeks naar het Chirosecretariaat bellen in plaats van eerst met de leiding te praten. Voor leiding is het belangrijk dat je de ouders van je leden kent en dat je toont dat je openstaat voor gesprekken met hen. Je moet het gevoel geven dat ze altijd mogen komen als er iets is. Deze moeder kenden we eigenlijk helemaal niet, haar zoon was in de loop van het jaar niet naar de Chiro gekomen, maar mocht wel mee op kamp omdat we niemand willen uitsluiten. Ouders die je al jaren kent en elke zondag aan de Chiro staan, zullen gemakkelijker naar de leiding stappen als er iets scheelt. Als leiding is het dan ook belangrijk dat je ervoor openstaat om ouders te ontvangen. Dat is iets waar je als jonge leiding niet altijd bij stilstaat, maar het is wel heel belangrijk om te vermijden dat de dialoog via de pers of andere wegen gevoerd wordt. 

 

‘Groetjes van op Chirokamp’ doet vader schrikken 

 

In de krant:

Altijd leuk om een postkaartje van je kind te krijgen als het op kamp is. Of liever: bíjna altijd. Want David Manhaeve uit Waregem is gisterochtend serieus geschrokken toen hij het kaartje van zijn 8-jarig zoontje uit de bus haalde. Een groepje jongens in onderbroek, op hun knieën en geblinddoekt, met rode verf bespoten. “In tijden waarin IS ons continu met zulke beelden confronteert, is dit misselijkmakend”, zegt de boze vader. 

Bron: Het Laatste Nieuws 

 

DUBBELPUNT: Wat is er vorig jaar precies gebeurd? 

Chiro Waregem Centrum: Op kamp hadden we een tekort aan postkaartjes waardoor we wat oudere postkaartjes weer bovengehaald hebben. Op een daarvan stond een traditionele doop afgebeeld waar toppers op hun knieën zaten en vuilgemaakt werden met rode verf, hun afdelingskleur. Sommige ouders associeerden dat met een onthoofdingsritueel van IS, iets waarmee wij als leiding geen rekening gehouden hadden. Een van de ouders is daarmee naar de krant gegaan. We werden toen door het Chirosecretariaat gebeld omdat er hierover een artikel zou verschijnen in Het Laatste Nieuws. Iets later werden we door die krant zelf gecontacteerd om te zeggen dat er op pagina elf een klein artikel zou staan. Uiteindelijk stond het in het groot op pagina twee. De ouder die naar de pers gestapt is, had niet eerst met ons gepraat. Dat vonden we wel jammer, want anders hadden we het met een gesprek kunnen oplossen en een heleboel commotie kunnen vermijden. 

 

DUBBELPUNT: Hoe zagen jullie het voorval toen en hoe zien jullie het nu? En was dat anders dan hoe het in de pers kwam? 

Chiro Waregem Centrum: Op het moment zelf waren we vooral geschokt. Het was even schrikken toen ons postkaartje plotseling in de pers kwam. We hadden helemaal niet de link gelegd met een terroristische groep zoals IS. Voor ons was het gewoon een foto van een doop. Natuurlijk kregen we wat negativiteit over ons heen, zulke dingen gebeuren. Er zal altijd wel iemand zijn met slechte commentaar. Gelukkig kregen we ook steun en begrip, we zijn nog altijd heel dankbaar dat die mensen het voor ons opgenomen hebben. Nu, ietsje meer dan een jaar later, is de storm gaan liggen. We doen gewoon ons werk verder en staan er iedere zondag om de leden een fantastische tijd te laten beleven. Maar héél soms wordt er weleens teruggedacht aan onze 48 uur in de spotlight. 

 

DUBBELPUNT: Welk effect had die persaandacht op jullie groep? 

Chiro Waregem Centrum: Wij hebben vooral gemerkt hoeveel mensen ons steunden. De kritiek kwam meestal van mensen op het internet die we niet persoonlijk kenden. De mensen die we wél kenden, gaven positieve commentaren en gaven ons op onze Facebookpagina een symbolische vijf sterren. Ze stonden ons bij door dik en dun, waarvoor een welgemeende dank. 

 

DUBBELPUNT: Hoe zijn jullie daarmee omgegaan? 

Chiro Waregem Centrum: Met de leidingsploeg hadden we afgesproken om niet individueel te reageren op negatieve, maar ook niet op positieve berichten. Dat zou de mensen alleen maar provoceren en onze Chirogroep in een nog slechter daglicht plaatsen. We hebben daarom een algemeen bericht geplaatst op onze website waarin we onze oprechte excuses hebben aangeboden aan de mensen die een slecht gevoel hadden bij het postkaartje. 

 

DUBBELPUNT: Wat hadden jullie graag anders gezien als jullie er nu op terugkijken? 

Chiro Waregem Centrum: Natuurlijk vinden we het niet leuk dat de Chiro in een slecht daglicht wordt geplaatst door ons voorval met het postkaartje. Er vindt vaak een negatieve veralgemening plaats en dan hebben we het niet alleen over de Chiro maar ook over andere jeugdbewegingen zoals de scouts. Dat is een probleem dat opgelost zou moeten worden. Mensen zouden de Chiro niet als iets negatiefs mogen beschouwen maar als een plaats waar je plezier beleeft, vriendschappen voor het leven sluit en je sociale vaardigheden kan ontwikkelen.  

 

Help! De pers!  

Hoe ga je om met media-aandacht? 

 

In een crisissituatie 

 

• Spreek samen een standpunt af dat je naar buiten zal brengen. Wat mag je zeggen en wat beter niet? Zorg dat iedereen van die afspraken op de hoogte is.  
• Wees hierbij eerlijk. Vertel geen onwaarheden! Je maakt de zaken alleen maar ingewikkelder en werkt je Chirogroep nog meer in de problemen.  
• Geef enkel feiten, geen interpretaties of emotionele getuigenissen.  
• Duid één woordvoerder aan en zorg dat de andere leiding iedereen met vragen naar hem of haar doorverwijst. De woordvoerder verzorgt alle contacten met de verschillende publieksgroepen.  
• Je kunt aan het Chirosecretariaat vragen of zij de communicatie overnemen, of ze kunnen je bijstaan als je het zelf wilt opnemen. Je krijgt dan extra begeleiding bij jullie crisiscommunicatie.  

 

BELANGRIJK! Zolang de noodsituatie niet onder controle is, moet je de buitenwereld niet te woord staan. Je kunt dan verklaren dat voor jou de situatie primeert en dat je de pers later zult inlichten. Vertel zeker geen onwaarheden aan de pers, dat kan je later in een lastig parket brengen. Je vertelt beter niets als je niet zeker bent. Beschuldig niemand van de leiding en ook geen buitenstaanders, maar beschrijf de situatie zo objectief mogelijk.  

 

Positieve aandacht is ook belangrijk! 

 

Dat slecht nieuws sneller aandacht krijgt, is een feit. Maar de Chiro staat voor mensen samenbrengen, leuke activiteiten organiseren en vooral: je amuseren! Daarom is het voor elke Chirogroep belangrijk om ook eens positief in de aandacht te komen. Op die manier bouw je een positief imago op én is je omgeving op de hoogte van wat je groep allemaal organiseert en bereikt. 

 

1.Regionale pers 

 

Voor een Chirogroep is de regionale pers de beste manier om een nieuwtje te lanceren. Dat zijn de plaatselijke kranten, maar ook de regionale afdeling van grotere nationale kranten. Is je nieuws groots genoeg? Denk dan ook eens aan de (lokale) radiostations en televisiezenders. 

 

2.Persbericht 

 

Een persbericht is een tekst die je voor journalisten schrijft. Op basis daarvan schrijven zij een artikel. Hou er rekening mee dat je enkele zaken niet in de hand hebt. Journalisten en redacteurs beslissen zelf hoe hun artikel er uiteindelijk zal uitzien.  

 

TIP:

Wil je weten hoe je een persbericht maakt? Of wat een nieuwtje publicatiewaardig maakt? Bekijk dan de Pie Aaargh-brochure over public relations in een Chirogroep: chiro.be/de-pr-brochure. 

 

3.Contact 

 

Hou een adressenlijst bij van persmedewerkers (m/v/x) die je kan contacteren als je een nieuwtje hebt. Meestal kan je de jeugddienst of jeugdraad vragen naar de gegevens van regionale journalisten of fotografen. Via internet vind je ook heel wat contactgegevens. 

 

4.Extra tips 

 

• Je kunt je activiteiten meestal gemakkelijk en gratis laten aankondigen in het parochieblad of het informatieblad van je gemeente of buurtdiensten in je stad.  
• Wees concreet in je berichtgeving en geef praktische informatie: waar, wanneer, waarom, contactpersoon, wegbeschrijving. 
• Voeg bij een persbericht eventueel bijlagen en foto’s toe, maar hou het overzichtelijk.  
• Zorg dat je iets speciaals, afwijkends of opvallends te vertellen hebt. 
• Het ideale moment om je bericht te versturen, is anderhalve week voor je activiteit. 
• Lees goed na op taal- en schrijffouten. Schrijf geen dt-fouten en verspring niet van ‘u’ naar ‘je’ als je iemand aanspreekt.  
• Wees objectief en duidelijk in je persbericht.