“Als je niks doet of zegt, zal er ook niks veranderen”

 

Nozizwe Dube studeert rechten aan de KUL, is voormalig voorzitster van de Vlaamse Jeugdraad, komt op voor haar mening en was ooit lid van de Chiro. Kortom: een straffe madam, dus!

Door Amina

 

DUBBELPUNT: Nozizwe! Vertel eens: welke band heb jij met de Chiro?

Nozizwe: Toen ik hier in 2010 vanuit Zimbabwe aankwam, startte ik meteen met Nederlands te leren. Samen met mijn moeder ging op zoek naar speelse en ontspannende manieren om ook buiten de school Nederlands te leren. Mama schreef me in voor meerdere sportkampen, maar tijdens onze zoektocht botste ik ook op de Chiromeisjes van Tervuren. Toen ik er ongeveer anderhalf jaar lid was, werd de werking stopgezet door een tekort aan leden – helaas. Sindsdien ben ik tot mijn 18e actief geweest bij de Chiromeisjes van Overijse.

 

DUBBELPUNT: Na de Chiro ben je actief gebleven in de jeugdsector. Niet zozeer als leiding, maar eerder als activiste. Mogen we jou zo noemen?

Nozizwe: (lacht) Voor bepaalde thema’s wel, ja! Ik ben heel gedreven om mijn mening te verkondigen over feminisme, diversiteit, de zwarte bevolking en inderdaad de jeugdsector. Als je niets doet of zegt, zal er ook niets veranderen. Ik vind het belangrijk om soms op tafel te kloppen omdat ik merk dat het ook effect heeft op andere mensen. Ondanks de weerstand die ik soms krijg op sociale media.

 

 

'Stereotypering gebeurt vaak indirect en onbewust. Maar dat maakt het niet minder kwetsend'

 

DUBBELPUNT: Je bent verkozen tot Young European of the Year 2017. Waaraan heb je die erkenning te danken?

Nozizwe : Aan de ene kant zal mijn gekweekte doorzettingsvermogen er wel voor iets tussen zitten. Maar ook de passie die ik heb voor de thema's en standpunten die ik verdedig, en het feit dat ik daarbij altijd probeer om anderen centraal te plaatsen. Ik heb het dan voornamelijk over mensen die in een zwakkere positie verkeren. Hún stem wil ik laten horen.

 

DUBBELPUNT: Binnen de thema’s waar je je voor inzet, is stereotypering een belangrijk issue. Wanneer beschouw jij stereotypering  als kwetsend?

Nozizwe : Als het heel systematisch en op regelmatige basis gebeurt. Als een bepaalde groep altijd op een bepaalde manier wordt afgebeeld of gepositioneerd in de samenleving kan dat kwetsend als gevaarlijk zijn. Neem nu de zwarte bevolking. Zwart-Afrikanen worden op televisie vooral afgebeeld als arme mensen die in hutjes proberen te overleven. Dat is inderdaad een deel van de realiteit, maar Afrika is veel meer dan dat. Die andere kant zien we hier niet op televisie afgebeeld. En dat beïnvloedt wel de manier waarop je naar hen gaat kijken. Omdat het altijd zo wordt afgebeeld, heb je dat niet meer door, en dat is net het grote gevaar van stereotypering: het gebeurt vaak indirect en onbewust. Maar dat maakt het natuurlijk niet minder kwetsend.

 

DUBBELPUNT: Er is dus nog veel werk aan de winkel?

Nozizwe: Zeker. Anno 2018 zijn er nog altijd geen zwarte nieuwsankers of presentatoren en nauwelijks zwarte prominente politici. Het is dan ook niet zo verwonderlijk dat de zwarte bevolking laaiend enthousiast is over een film als Black Panter. Eindelijk wordt er een film gemaakt waarbij traditionele aspecten van Afrikaanse culturen mooi samengaan met vooruitgang en technologie.

 

De Oerwoudfuif

 

DUBBELPUNT: Hoe sta je tegenover de heisa rond de Oerwoudfuif die een scoutsgroep in september organiseerde?

Nozizwe: Aan de ene kant vind ik het jammer dat daar zoveel commotie over was in de media. De scoutsgroep werd nationaal geviseerd door een fout waarvan ze zich zelf waarschijnlijk niet bewust waren, en waarmee ze niemand wilden kwetsen. Anderzijds zou het inzicht er misschien ook niet gekomen zijn, mocht er niet zoveel heisa over geweest zijn. Nu ziet niet alleen de scoutsgroep in dat de poster stereotyperend en dus kwetsend is. Indirect zullen ook andere jeugdbewegingsgroepen hier een lesje uit geleerd hebben.

 

DUBBELPUNT: Als het geen kwade wil is, waaraan zijn zulke uitschuivers dan te wijten, denk je?

Nozizwe: Zulke discussies zijn voor mij voornamelijk een bewijs dat er nog te veel onwetendheid heerst over de zwarte bevolking. En het benadrukt nog maar eens dat er te weinig aandacht wordt besteed aan de meningen van minderheidsgroepen. Mocht daar meer in geïnvesteerd worden, dan zouden mensen begrijpen en inzien dat zulke thema's vaak heel geladen kunnen zijn. Het jammere is dat er geen diversiteit schuilt in de manier waarop zwarte mensen worden afgebeeld, waardoor het stereotype blijft heersen.

 

DUBBELPUNT: Zou het ook kunnen dat de jeugdbewegingen in het algemeen nog 'te wit' zijn?

Nozizwe:  Ik weet wel dat er veel moeite wordt gedaan om de organisaties diverser te maken, maar dat gaat uiteraard niet overal even snel. Mochten we als samenleving al tot dat punt gekomen zijn, dan hadden we de discussie waarschijnlijk al gevoerd en was het al duidelijk geworden dat zo’n afbeelding niet oké is. En dan had de scoutsgroep in kwestie waarschijnlijk beter nagedacht over de themakeuze.

 

DUBBELPUNT: Is een dialoog met de minderheidsgroepen dan de oplossing voor dit probleem?

Nozizwe: Ik denk het wel. Alles is beter dan hoe we nu bezig zijn. Het lost niets op om mensen persoonlijk aan te vallen voor iets wat ze gedaan of gezegd hebben. Boosheid en scheldpartijen maken het alleen maar erger. Als ik mij slecht voel bij een uitspraak of afbeelding over vrouwen of zwarte mensen zal ik daar sowieso op reageren, maar zonder iemand persoonlijk te viseren. Als je uitlegt waarom iets voor jou aanstootgevend kan zijn, start je een opbouwende dialoog. Alleen zo kan er begrip ontstaan bij de andere partij.

 

“Practice what you preach and walk the talk”

 

DUBBELPUNT: Had je, voor je hier in België aankwam, vooroordelen over  onze cultuur?

Nozizwe: Niet echt. Zimbabwe was ooit een kolonie van Groot-Brittannië, waardoor er op school en in het dagelijkse leven veel West-Europese invloeden te vinden zijn. Ik wist zo ongeveer wel wat me te wachten stond. Misschien schrok ik er wel nog het meest van hoeveel verloederde buurten en wijken er hier zijn. De berichtgeving over West-Europa is in Zimbabwe heel positief. Alles wordt daar heel mooi voorgesteld. Het Walhalla. De harde realiteit kreeg ik niet te zien. Eigenlijk dus een beetje het omgekeerde van hoe er hier over Afrika wordt bericht. (lacht)

 

DUBBELPUNT: Tot slot: vind je, als ex-voorzitster van de Vlaamse jeugdraad, dat het jeugdwerk goed bezig is op het vlak van diversiteit?

Nozizwe: Absoluut. De verenigingen zijn gestart met hun diversiteitsproces en het enige wat ik daarbij kan hopen, is dat er voldoende geduld zal zijn om het tot een goed einde te brengen. Diversiteit krijg je niet in een-twee-drie, dat is een werk van lange adem.  De jeugdwerkorganisaties moeten daarbij ook naar zichzelf als team kijken. Je kunt veel waarde hechten aan de diversiteit bij de leden zonder daarbij naar je eigen kadervrijwilligers en beroepskrachten te kijken. Zit er daar ook diversiteit? Weerspiegelen zij het doel dat je als organisatie wilt bereiken? Dat is het punt waarbij alles zou moeten beginnen. Practice what you preach and walk the talk.

 

Dat gaan we onthouden. Bedankt voor dit inspirerende gesprek, Nozizwe.