Het is een vaststaand cliché: de jeugd van tegenwoordig is niet meer wat het vroeger was. Maar dat hoeft niet altijd slecht te zijn. In het Chiro-archief zitten dingen waarbij we nu onze beide wenkbrauwen serieus fronsen.

Door Kato

Niet snoepen in uniform!

Stel: je gaat naar de Chiro en voor je vertrekt denk je nog na welke schoenen en sokken je gaat aandoen. Het begint stilaan kouder te worden, dus je doet nog een kleurrijke sjaal aan. In de jaren 50 was dat een onvoorstelbaar scenario. Een handleiding vertelde tot in het kleinste detail hoe het uniform gedragen moest worden. Voor jongens een roestbruin hemd met opgerolde mouwen, een goudgele das met de naden naar achteren gericht, een zwarte broek die reikt tot waar je vingertoppen komen bij gestrekte arm, een bruin-lederen broeksriem, lichtgrijze sportkousen die tot een handpalmbreedte onder de knieschijf komen, lichtgrijze sokken en zwarte hoge marsschoenen. Ook voor meisjes was er een strikte code. Bovendien was snoepen in uniform uit den boze: “Meisjes snoepen nooit in uniform, tenzij met toelating van een leidster” (uit De Keure, 1956).

Hoewel de regels duidelijk waren, was er ook jeugdige rebellie. Zo drukt deze passage uit Licht - de voorloper van Dubbelpunt voor meisjes – uit 1960 grote verontwaardiging uit:
“Zult u het mij kwalijk nemen als ik aanstip wat men zoal op een meivaart, een processie of op een bivak te zien krijgt: groene en rode ballerina-schoentjes!!, -rokken: een waaier van plooikes of quasi-dwangkamizool, versierd met vijffrankstukknopen!”

Kwaliteiten van een goede leider of leidster

Om in het midden van de vorige eeuw een goede leid(st)er te zijn, was het niet voldoende om goed met kinderen om te gaan en goede programma's in elkaar te steken. Leidster of leider werd je maar 'op de knieën'. Je moest streven naar een minimumprogramma, waaronder een veertiendaagse biecht bij een vaste biechtvader, dagelijks tien minuten bezinning en elke zondag als dankzegging na de Heilige Communie het leidersgebed bidden voor de leden.
Leidsters die in de jaren 60 Licht opensloegen, konden in het voorwoord de volgende duidelijke boodschap lezen: “Wat is onze bedoeling met de Chiro? Het antwoord is zeer eenvoudig. we willen kristenen vormen.”

Seks & Body

Wat voor Joepie de rubriek 'Seks & Body' was, was voor Licht 'Kristien Service'. Kristien beantwoordde openhartige vragen van leidsters. De antwoorden waren voor onze huidige geesten soms opmerkelijk. Zo vroeg een leidster of het oké zou zijn dat ze met hun leden over seks praten. Dit was het antwoord:
“Vooreerst wil ik even zeer duidelijk zeggen dat de OUDERS DE VOORLICHTING DIENEN TE GEVEN. Dat dit hun eer en plicht is. [...] Daarom heeft geen enkele leidster het recht, zonder toestemming van de ouders of van een Bestuurder aan een meisje voorlichting te geven. [...] Wie mag in de Chiro voorlichting geven: een priester of een oudere leidster. Natuurlijk telt hier niet zozeer de leeftijd – toch is 21 jaar een veilige scheidingslijn – maar de geestelijke rijpheid. [...] Als men ondervindt dat er praatjes gaan in de afdeling is het dikwijls aangewezen dat men eerst een ouderkontaktavond (sic) belegt waarop gesproken wordt over de voorlichting door een gevoegd persoon.”

Toen leidsters aan Kristien advies vroegen over relaties kwam ook dit advies voor: “Vergeet niet al eens over je verkering te spreken tegen je biechtvader. Hij zal je helpen als je het nodig hebt, want in elke verkering breekt er weleens een ogenblik aan dat men geld zou geven voor wijze raad van iemand die je grondig kent.”

Geen Maat Voor Niks

Waar in de jaren 50 en 60 de communicatie vanuit de Chiro doordrongen is van terughoudendheid tegenover seksualiteit, durft het later soms de andere richting uit te gaan. Voor wie vroeg de dubbele bodem bij K3-liedjes ontdekt had, laat Geen Maat Voor Niks, het jaarthemalied van 1995-1996, weinig aan de verbeelding over:

We ... vliegen bij elk weertje, zonnig of bewolkt
Ons bedje tuft het beste als het aardig is bevolkt
Dan speelt het zoekend trio de pannen van het dak
We speuren erop los, we gaan op tocht met pak en zak

Kom en stap erin, je zakt er echt niet door
En 't is niet om te slapen waar daar dient zo'n bed niet voor
We zijn op zoek naar klanken, we missen nog een maat
Maar weten tegelijk dat het de tocht is waar 't om gaat

Ja ... droom het bed op gang en vlieg er mee op uit
Voor elk een veilig plekje en we gaan heel snel vooruit
De klanken die we zoeken, heeft niemand ooit gehoord
Dat maakt het nog iets boeiender, we speuren onverstoord

De lege maten komen, aandacht voor 't kabaal
We willen het proberen, bovendien met allemaal
Kom, luister heel aandachtig, je hoort misschien wel iets (iedereen roept)
Alweer geen maat voor niks

We ... vliegen bij elk weertje, zonnig of bewolkt
Ons bedje tuft het beste als het aardig is bevolkt
Dan speelt het zoekend trio de pannen van het dak
We speuren erop los, we gaan op tocht met pak en zak