Openingstekst: Chirosonnet

Weet je wat het is?
Het is spelen in het gras,
naar buiten zonder jas.
Ik weet wat het is.

Weet je wat het is?
Het is springen in een regenplas,
niet meer denken aan de klas.
Ik weet wat het is.

Het is vrijheid en op bivak gaan,
luisteren met een lach en een traan.
Het is vriendschap, liefde, geborgenheid.

Leven met een kleinigheid,
altijd hevig in de weer,
Chiro is het, zonder meer.

Joke Vandenbergh, leidster Chiro Onze-Lieve-Vrouw uit Tongeren; uit ‘Neerslag’

Inleiding: Jaarthema OnvoorSPELbaar

Deel worden van het verhaal, werk maken van de inkleding en helemaal opgaan in het spel. Zo wordt Chiro een intense en unieke belevenis. Meegesleept worden door fantasie in vrij spel: laat los, breek de grenzen van spelen open en leer zo jezelf, elkaar en de wereld kennen.

Om dat te bereiken, is er niet altijd een uitgebreid decor, een kist nieuwe verkleedkleren of grime nodig. Less is more! Er zit uitdaging in zelf aan de slag gaan met tafels, stoelen of gewoon een simpele stok. Ook met pen en papier is een namiddagprogramma te vullen. De kracht zit in de koppeling met een sterke inleving! Ga ervoor!

Lied: Speel met spel 

Zoek het lied Speel met spel (Jaarthemalied 1996-1997) bij de liedjes

Opdracht: Dit jaar heb ik oog voor …, maak ik tijd voor …

Geef iedereen een sticker/etiket waarop staat: “Dit OnvoorSPELbaar Chirojaar maak ik tijd voor .............”. Voorzie stiften in (afdelings)kleuren en maak even tijd om een goed voornemen te verzinnen. Nodig iedereen uit de sticker op een zichtbare plek te kleven, zodat hij vaak in het oog springt.

Uit het ‘K-ookboek’ van KLJ

Verhaal (eentje uit te kiezen)

Krabbel, het jaarthemafiguurtje

Kies een verhaal over Krabbel uit de verhalenbundel van het jaarthema OnvoorSPELbaar

De drie zeven

“Zeg, weet je …?” – “Ja, amaai!” 
Iemand die een nieuwtje te vertellen heeft, dat is altijd interessant. Of toch niet?

Socrates, de Griekse wijsgeer, loopt door de straten van Athene. Plotseling komt een man opgewonden naar hem toe. “Socrates! Ik moet je iets vertellen over je vriend die …”
 “Ho eens even,” onderbreekt Socrates hem. “Voordat je verder gaat: heb je het verhaal dat je mij wilt vertellen gezeefd door de drie zeven?” 
“De drie zeven? Welke drie zeven?” vraagt de man verbaasd.
“Laten we het proberen,” stelt Socrates voor. “De eerste zeef is die van de waarheid. Heb je onderzocht of het waar is wat je mij wilt vertellen?”
“Nee, ik hoorde het vertellen en …”
“Ah juist! Dan is het toch zeker wel door de tweede zeef gegaan? Die van het goede? Is het iets goeds wat je over mijn vriend wilt vertellen?”
Aarzelend antwoordt de man: “Euh nee, dat niet. Integendeel …”
“Hmm,” zegt de wijsgeer. “Laten we dan de derde zeef gebruiken. Is het noodzakelijk om mij te vertellen wat jou zo opwindt?”
“Nee, niet direct noodzakelijk,” antwoordde de man.
“Welnu”, zegt Socrates glimlachend. “Als het verhaal dat je vertellen wilt niet waar is, niet goed is en niet noodzakelijk is, dan wil ik het liever niet weten. Ik raad je zelfs aan het te vergeten.”

Verhaal van Jezus: Mc. 10, 13-16

Als jullie in de parochie vieren, kan dit eventueel als evangelie voorgelezen worden.
 

Opdracht: Zoeken naar gezichten

Het jaarthemafiguurtje kan alle voorwerpen bezielen. Je kan zijn ogen en mond dan herkennen op het voorwerp.
Kan jij ook gezichtjes ontdekken in dingen? Kies een van opdrachten uit en onthou de andere voor een volgend leuk Chiromoment

Gezichten ontdekken

Ga op zoektocht door het lokaal of ga buiten op tocht. Ga op zoek naar zoveel mogelijk gezichtjes. Waar herken jij twee oogjes en een mond in? 
Maak er een foto van en verzin een verhaal bij het gezichtje. Hoe voelt dat voorwerp zich? Hoe komt dat? Wat heeft het voorwerp meegemaakt? Wat zou het lievelingsspel zijn van dat voorwerp? 

Druk de gezichten af en hang ze op in het lokaal! In de loop van het jaar kan je de verhalen nog eens lezen en het (vermoedelijke) lievelingsspelletje van het voorwerp spelen. 

Gezichten zoeken

Maak foto’s van voorwerpen in en rond het lokaal waarin je gezichtjes ziet, of maak er een hele dagtocht van. 
Verzin er verhaaltjes bij die uitleggen hoe het komt dat de gezichtjes lachen, boos of droevig kijken, of gek voor zich uit staren. Bedenk voor sommige voorwerpen ook een probleem dat de leden kunnen proberen op te lossen. 
Samen met de leden zoek je al die gezichtjes op, waarbij de leiding de verhaaltjes vertelt. 
De leden doen de gezichtjes na met hun gezichten, kunnen zeggen hoe zij zich zouden voelen bij die gezichtsuitdrukking, en zoeken een oplossing bij het probleem van de voorwerpen. 
 

Enthousiasme van iedereen om er een fijn Chirojaar van te maken

Als jullie in de parochie vieren, kan dit de geloofsbelijdenis zijn.

Vertrouwen, bezinningstekst om samen uit te spreken
Ik geloof in de mogelijkheden van elke mens.
Ik geloof in mijn eigen kracht.
Ik geloof dat alles wat gebeurt zijn betekenis heeft en kan hebben 
in het geheel van mijn leven.
Ik geloof dat ik naar mensen toe kan gaan en van hen kan houden.
Ik geloof dat ik veel zomaar krijg.
Ik geloof dat ik mij ook zwak en onmachtig mag voelen.
Ik geloof dat leven is:
zijn en worden wie je bent,
anderen laten zijn en worden wie ze zijn,
kiezen voor mensen tegen de stroom in,
vertrouwen hebben ondanks alles wat er gebeurt.
Ik geloof dat de mens, als hij of zij wil,
goedheid en liefde kan laten groeien en bloeien.
Ik geloof in het wezen dat mens wordt genoemd.

Uit ‘Het Baggerboek’
 

Engagement van de leiding, om er een onvoorSPELbaar Chirojaar van te maken

Leidingswoord

Chiro is spelen om het spel.
Chiro is verbondenheid.
Chiro is een deel van jezelf.
Chiro is voor iedereen.
Chiro is voor altijd.

Leiding worden is groeien.
Leiding zijn is spel verzinnen en niet om te winnen.
Leiding zijn is creatief en zot, is vrolijk, ernstig en tof.
Leiding zijn is talenten ontdekken en uitdagingen zoeken,
is dromen en doen, vinden en toch verder zoeken.
Leiding zijn is nooit ophouden met leren
van leden en leiding, van vallen en proberen.

Leiding zijn is de wereld in beweging en vervoering brengen,
is elke dag een portie verwondering,
is altijd een beetje kind blijven,
is thuiskomen in de ploeg en uitwaaien op bivak,
is ruimte voor alle kinderen en dat waarmaken,
is ervoor zorgen dat iedereen mag meedoen en daar samen voluit voor gaan.

Chiro is stil en luid, in vreugde en verdriet, anders en gelijk.
Chiro is vriendschap en vertrouwen, Chiro zit vanbinnen.
Als je 't mij vraagt: ik wil Chiroleid(st)er zijn!

Slot: Jaarthemalied

Jaarthemalied OnvoorSPELbaar

Extra’s
Bij viering in de parochie 

Bezinningstekst: Brief van een jongere

Geef me niet alles wat ik vraag. Soms vraag ik alleen om te weten hoeveel ik kan krijgen.
Roep niet op mij. Als je roept, heb ik minder respect voor jou. Daarbij leer je me dan ook roepen, en dat wil ik niet.
Geef niet altijd bevelen. Als je mij iets vraagt in plaats van te bevelen, zal ik het vlugger en liever doen.
Doe wat je belooft, om het even of het goed of slecht is. Als je me een beloning belooft of een straf, geef ze mij dan.
Vergelijk mij met niemand, zeker niet met mijn broer of zus. Als ik beter lijk dan een ander zal die eronder lijden, en als ik slechter lijk, zal ik eronder lijden.
Verander niet om de haverklap van mening over wat ik moet doen. Beslis en hou je aan die beslissing.
Laat mij mijn eigen weg vinden. Als je alles in mijn plaats doet, zal ik het nooit leren.
Vertel me geen leugens, en vraag mij ook nooit om te liegen, zelfs niet om uit een probleem te geraken. Bij leugens voel ik mij niet goed; ik verlies dan mijn geloof in wat je zegt.
Als ik iets verkeerds doe, vraag me dan niet telkens naar het ‘waarom’. Soms weet ik dat zelf niet.
Als je je vergist hebt, geef dat dan toe. Dat zal mijn geloof in jou versterken en het zal me leren mijn eigen vergissingen ook toe te geven.

Naar Geert Dedecker

Ons nieuwe Chirojaar 

Voor twee of vijf lezers – aansluitend kan de hele ploeg het Leidingswoord uitspreken

Lezer 1

Het begin van een nieuw werkjaar
en zoveel dingen zijn onzeker
want hoe moet het nu
met die nieuwe medeleider
die je helemaal niet zo goed kent,
en met rakwi Leen,
die de boel op stelten wil zetten
of met Hans,
de tito die er altijd zo triest uitziet,
en met die ketibende,
die andere dingen verwacht 
dan jij hen kan geven,
en de speelclubber
van wie je weet dat het thuis 
alles behalve goed gaat,
of de sloeber die van zijn ma naar de Chiro moet komen
en dat eigenlijk niet wil …

Gelukkig zijn er ook nog zoveel anderen
die je wel kent,
die graag komen en
jou graag zien komen.

En met die mensen allemaal samen
moet het weer gebeuren.
Een heel werkjaar lang,
elke zondag,
elke zaterdagavond
en zoveel dagen in de week ertussen
wordt er wel iets voor de Chiro gedaan
en dan nog
met liefs.

En we moeten het kamp halen
als hoogtepunt van onze werking
en dat zou allemaal moeten lukken
met studies en werk erbij.

Je vraagt je soms af
waar je de energie daarvoor moet halen …
een paar antwoorden op die vraag
vinden we in het volgende verhaal.

Lezer 2

Ook in onze Chirogroep komen mensen hoopvol
naar anderen toe.

De nieuwe tito
die de weg en de gewoonten
nog niet kent
of snakt naar een vriendelijk woord
of een blijk van herkenning
van iemand anders in die groep.

De kerel of de speelclubber
die veranderde van afdeling,
zwalpend tussen oude bekenden
en nieuwe gezichten.

De leidster die nieuw is bij haar afdeling,
die vol verwachting en enthousiasme
het lokaal binnenstapt
maar helemaal niet weet
wat het vandaag weer zal worden.

De ouders van de leden
met een waslijst vragen en twijfels,
die niet buitengesloten willen worden
van wat er in die groep gebeurt.

De freelancers
die zich soms wel afvragen
of ze niet vergeten zullen worden.

VB's en proost, soms met een
hoop gezaag en bemerkingen
over praktische zaken,
die hopen dat hun taak 
niet daartoe beperkt wordt.

Alle mensen in deze groep
hebben iets van moeders
met kleine kinderen,
stilletjes hun hoop en dromen koesterend.

Het is hier en nu
dat die beetje bij beetje
kunnen worden vervuld.

Lezer 3 (of lezer 1)

En wij?
Wie stuurden wij weg
omdat we wel iets anders te doen hadden?
Wie stuurden wij weg
omdat het beter zou passen op een ander moment?

Wie stuurden wij weg
door te roddelen achter hun rug
en het nodige gesprek rechtstreeks niet aan te gaan?

Wie stuurden wij weg,
door de pesterijen van de andere leden
niet aan te pakken
en te doen alsof we 't niet merkten?
Wie heeft door mij weleens de moed verloren,
wie bleef alleen staan omdat ik geen hand reikte,
wie viel uit de boot omdat hij of zij niet is zoals ik ben?
Wie moest op de bank omdat ik zo graag
speelde en
scoorde?
Wie heeft niets omdat ik alles heb?
Wie krijgt geen kans omdat ik in de weg sta?
Wie ben ik op dit moment
maar vooral
wie kan ik zijn?

Tussendoor: ‘Baby, Can I Hold You Tonight?’ – Tracy Chapmann

Lezer 4 (of lezer 2)

Ook wij kiezen voor kinderen.
Een niet vanzelfsprekende keuze in deze tijd.
Kinderen vertragen alles:
het verkeer,
het werk in huis,
de plannen die je voor jezelf maakte.

Kinderen en jongeren
doen ons stilstaan
bij wat echt belangrijk is:
graag zien, respect voor anderen,
de zin van het leven,
het mooie van de wereld,
het naïeve dat de waarheid verduidelijkt.

Uit ‘Het Baggerboek’

Tip:

Combineer deze stukken met het Jezusverhaal: Mc. 10, 13-16