Zinleiding

Op het einde van de nationale zangstonde op Krinkel 2000 had iedereen een kaarsje gekregen. Terwijl die massa van kaarsjes brandde, zongen we samen
'Ik blijf in Chiro geloven'. Daarna werden alle kaarsjes uitgeblazen, en bleef het even muisstil in de anders zo rumoerige, wriemelende Chiro-massa. Ik kreeg er kippevel van.

Een gedreven Krinkelaar

De vader van één van onze medeleiding stierf onverwacht. We hadden als Chiro nooit veel rechtstreeks contact gehad met hem. Hij kwam wel altijd naar de ouderfeestjes en zo, maar wat we altijd weer merkten, was hoe zijn hij zijn zonen toch altijd weer steunde in hun Chiro-engagement.

De sfeer in de leidingsploeg was op dat moment niet je dat, we hingen met haken en ogen aan elkaar. Maar op de begrafenis stond iedereen daar in uniform, oud-leiding en leden sloten zich bij ons aan en zelfs iemand die een paar weken ervoor nog uit de Chiro gestapt was trok weer zijn hemd aan.

Op dat moment besefte iedereen dat Chiro iets méér was.

Een leider

De Krinkeltrein had al anderhalf uur vertraging toen we West-Vlaanderen terug binnen reden. Iedereen was uitgeput en wilde zich gewoon wassen en slapen.

Maar in elk station voelden we ons weer anders. "Nous sommes vraiment fé - no - mé - nal!" "1 - 2 - 3 - 4, Wuivende palmen!".

Geen van ons wou echt dat die trein weer vertrok, dat die afgestapte groep
"achter" zou blijven, dat de Krinkel zou stoppen. Elk van ons hoopte op één minuutje meer in elk station

Een West-Vlaamse Krinkeltreiner

In je Chiro-carrière maakte je wel al eens zo'n moment mee. Je kunt het niet echt verklaren. Je voelt je verbonden. Je bent uitgelaten. Je vergeet al het andere. Of je valt stil. Je gelooft niet wat je ziet, wat je hoort. Je windt je op. Je maakt je boos. Je staat alleen.

En dan is er weer: die Chiro.

Dit jaarthema gaat over zin:

• over zinvol en onzin,
• over "ik heb er zin in" en verzinnen,
• niet alleen over zin-geven, maar ook over zin-zoeken.

1. Zin in Chiro

Aan Chiro doen is zinvol, het moet eigenlijk niet gezegd, zeker niet aan gemotiveerde de Chiroleiding die we allemaal zijn. In het kader van een jaarthema rond zingeving willen we het toch maar eens doen.

Bovenstaande getuigenissen tonen dat het vooral samen beleefde ervaringen zijn, die zin geven aan Chiro. Het is tijdens die momenten dat we aanvoelen dat er iets bijzonders is, dat er méér is. Het is dan ook vanuit die ervaringen - zowel positieve, als negatieve - dat we ons jaarthema willen opbouwen.

Vier ervaringen stellen we centraal:

Verwondering

Verwondering is "een gemoedstoestand (is) die ontstaat wanneer men iets gewaar wordt dat men niet of anders had verwacht". Het gaat hier om ervaringen die je op de meest onverwachte momenten kan opdoen. Ervaringen waarbij de groep plots overstelpt wordt door de schoonheid van de natuur, door het vernuft en de kracht van mensen, door het mooie van een kunstwerk...

Het zijn ervaringen die je plots doen stilvallen, die je laten aanvoelen dat er meer is dan het dagdagelijkse...

We waren op kamp in Burg Reuland. Voor onze tweedaagse hadden we een tocht uitgestippeld die zo veel mogelijk door de bergen en het bos liep en waar we zo weinig mogelijk dorpjes zouden tegenkomen. In de namiddag van de tweede dag, op zo'n anderhalf uur van de kampplaats, was iedereen doodmoe. We strompelden zwijgend verder over een verschrikkelijk drassig bosweggetje - we hadden ons al afgevraagd of het eigenlijk geen beek was.

Peter deed ineens teken dat we moesten zwijgen - alsof we dat al niet deden - en stoppen. Hij wees naar een everzwijn dat daar een eindje verder het bos aan
het omwoelen was, en bij het everzwijn een hoop kleintjes (volgens sommigen zes, anderen zeggen dat het er wel tien waren). We werden er nog stiller van dan we al waren.

We komen al jaren in de Ardennen op kamp, maar dit had nog nooit iemand gezien! Het werkte blijkbaar ook als druivesuiker, want op geen tijd waren we terug op
onze kampplaats. Iedereen moest het horen! We hebben nog dagenlang gesproken
over onze ontmoeting met deze pyjamakes (n.v.d.r.: everzwijnjongen zien eruit
alsof ze een gestreepte pyjama aan hebben).

Een Limburgse Ketileider

Verbondenheid

Als je er naar streeft groep en gemeenschap te vormen, is geen enkele ervaring zo welkom als de ervaring van verbondenheid. Je voelt gewoon dat je samen hoort. Elke vezel in je lijf zegt dat deze groep van mensen jouw plaats is. Je hebt een groep waarin je kan thuis komen.

Je kunt je natuurlijk ook enorm verbonden voelen met andere mensen, met de natuur, met dingen, maar het gaat altijd om een gevoel van 'wij samen'.

Mijn ploeg en ik waren op het touwenparcours in Westmalle. Ik ben fysiek helemaal niet zo sterk in klauteren, aan touwen zwieren, mezelf optrekken en springen. Bovendien heb ik nogal wat last van hoogtevrees. Ik was eigenlijk vrij nieuw in de ploeg en voelde mij nog niet helemaal thuis. Tussen de angst om af te gaan voor de ploeg en de angst om hoog genoeg te gaan om het touw vast te pakken, zag ik het al helemaal niet meer zitten om de samenwerkingsproef nog verder af te leggen.

Enkele van mijn makkers bleven echter aandringen en manieren zoeken om mij in de groep te blijven laten meedoen. Verschillende pogingen na elkaar moesten
zij duidelijke pijn lijden om mij uiteindelijk toch naar de overkant te helpen.

Op dat moment voelde ik hoe belangrijk zij het vonden dat ik er ook bij was en
ik op mijn beurt wou niet opgeven als zij zoveel voor mij wilden doen. Het was voor mij één van de eerste momenten dat ik het gevoel kreeg wat het betekende tot de ploeg te behoren.

Een dankbare medeleider

Verontwaardiging

We weten allemaal dat in ons samenleven niet altijd alles rozengeur en maneschijn is. Ieder voor zich ervaart op een bepaald moment wel onrecht, oneerlijkheid, ergernis. Ook als groep kunnen we met deze ervaring geconfronteerd worden.

Het gaat om die ervaringen waarbij je tot in de toppen van je tenen voelt dat het zo niet juist is, dat het zo niet goed is. Verontwaardiging kan een groep uitdagen en sterk maken om het niet zomaar te laten bij wat is, om actie te ondernemen.

We waren met onze Titoploeg gaan fietsen in Doel. Een van de leiders kende via via iemand van het actiecomité 'leefbaar Doel'. Die man vertelde ons wat ze met Doel van plan zijn. Nieuwe dokken, metershoge muren van slib, dat is echt niet te doen. We werden er allemaal kwaad van. Onze Tito's wilden eerst al de ramen van het gemeentehuis gaan insmijten, maar dat hebben we natuurlijk niet gedaan.

We hebben er onderweg en achteraf in ons lokaal wel over gesproken wat het voor ons zou betekenen als ons dorp van de kaart geveegd zou worden. We besloten een brief te schrijven naar de burgemeester, waarin we duidelijk maakten dat zo'n beslissing voor ons echt onbegrijpelijk is. We schreven ook nog een brief naar die man van het actiecomité om duidelijk te maken dat we 100% achter hen staan.

Als er nog eens moet betoogd worden, gaan wij zeker mee!

Een Titoleider uit het Waasland

Onmacht

Een ervaring waar het moeilijk is om mee om te gaan is de ervaring van verdriet. Niemand staat te springen om verdriet te voelen en als we het toch voelen, willen we het zo snel mogelijk weer kwijt. Toch kunnen ook deze ervaringen zin geven aan ons samenzijn. Misschien wel omdat zij ons het strafst de vraag naar zin doen stellen.

De waarom-vragen steken bij uitstek bij momenten van verdriet of angst of eenzaamheid de kop op. We spreken hier van onmacht, over die momenten waarop we ons alleen op de wereld voelen, maar waarop de Chiro-verbondenheid ons kan sterken. Het zijn allerindividueelste gevoelens die een plaatsje kunnen krijgen in het groepsgebeuren.

Een Ketileider pleegde zelfmoord. De hele ploeg, ook de Keti's en de Aspi's, stond verstomd. We wisten niet wat we er moesten mee aanvangen. We konden er ook niets mee aanvangen.

Onze proost trof ons zo aan. Hij hielp ons om onze gevoelens bespreekbaar te maken. Erover praten en enkele eigen rouwrituelen hielpen ons uit het dal van de onmacht. Samen eruit klimmen hielp ons allemaal individueel, maar maakte ons als Chiro ook sterker.

Een verwerkende leider

2. Zin-zoeken: een intuïtief, participatief en gemeenschapsgericht proces

Door ervaringen als uitgangspunt te nemen kadert dit jaarthema dan ook ten volle in de drie methoden die centraal staan in Chiro:

• de intuïtieve,
• de participatieve en
• de gemeenschapsgerichte methode.

Zinvolle momenten vertrekken immers vanuit onze intuïtie. We voelen enorm veel dingen aan. We voelen aan wanneer iemand zich niet lekker voelt. We voelen aan wanneer we erbij horen. We voelen aan wanneer we iemand uitsluiten. We voelen aan wanneer iets van grote betekenis is.

Als er ergens een kindje geboren wordt, is het voor iedereen heel duidelijk dat dit nieuwe leven zin heeft. Sterker nog: dat nieuwe leven op zich is zin. Het is maar op het moment dat dit leven geraakt wordt (positief en/of negatief), dat de zin soms zoek raakt. Het leven van mensen is een aaneenschakeling van goede en kwade ervaringen. Daarom gaan mensen telkens opnieuw op zoek naar zin.

Paul Van den Berghe

We willen dit aanvoelen echter niet zomaar laten verloren gaan. Als we dingen aanvoelen dan is het belangrijk daar ook iets mee te doen. Het is ieders taak om met deze momenten aan de slag te gaan, om voor gevoelens van verwondering, verbondenheid, verontwaardiging en onmacht ruimte te creëren in de groep, om je aanvoelen in de groep te brengen, te participeren, en om daardoor ook ieder ander aan bod te laten komen.

Ik had al lang gezien dat het Karen eigenlijk niet goed meer af ging in de Chiro, maar ik vond dat de leidsters daar maar eens met haar moesten over babbelen. Die moesten dat toch ook gezien hebben?

Ik heb haar er dan toch maar eens over aangesproken, en toen bleek dat ze door
onze Aspi-stage wel wat vragen had over engagement en verantwoordelijkheid. Ik zat daar ook mee, maar ik had er nog nooit iets van gezegd. We hebben dan met onze afdeling een engagementsspel gedaan en daar eens flink over doorgeboomd. Dat heeft ons en onze ploeg veel deugd gedaan.

Een Aspirante

Zo willen we onze groep sterker maken, hechter laten samenhangen. We willen van de Chiro een plaats maken waar iedereen tot zijn recht komt. Om je thuis te voelen moet je echter ook de dingen die op je lever liggen, kunnen uiten. Je moet de vragen waar je mee zit kunnen stellen, zonder dat je daarom afgemaakt wordt, zonder dat je daarom te kijk gezet wordt, zonder dat je versleten wordt voor onvolwassen... Alleen zo kunnen we in de Chiro gemeenschap vormen.

In de week loop ik dikwijls verloren. Op school en thuis beleef ik meestal niet mijn beste momenten. Met mijn ouders en mijn leerkrachten maak ik meer ruzie dan dat ik er mee kan praten over de dingen die voor mij belangrijk zijn.

Het weekend is mijn moment van 'thuis', want dan is er Chiro. De leidingskring, samen uitgaan, een stevige Chiro-namiddag... dan mag ik eindelijk weer voelen dat ik er niet alleen voor sta, dan mag ik eindelijk weer mezelf zijn. Ik durf dat gerust zeggen: "Voor mij is de Chiro 'thuis'."

Een Titoleider

3. Een zinnige oproep

Met dit jaarthema willen we daarom:

1. in onze Chiromomenten oog hebben voor zin-ervaringen, Zin-zoeken, zeg maar;
2. in onze Chiro-activiteiten Zin-gevende elementen stoppen;
3. in onze Chiro-groep ruimte creëren om met deze ervaringen en vragen om te gaan.